Jurij Bojcheniuk

Zastanawiasz się nad pochodzeniem ukraińskiego? Od kiedy możemy o nim mówić,jako samodzielnym języku? Na te i inne pytania postaramy się odpowiedzieć w tym artykule.

Język to jeden z elementów tożsamości narodowej, dlatego też historia poszczególnych języków często pozostawała pod dużym wpływem polityki poszczególnych państw. Jednak z całą pewnością możemy stwierdzić, że język ukraiński pochodzi z rodziny języków słowiańskich, dokładniej języków wschodniosłowiańskich.

Według wikipedii językiem tym posługuje się ok. 37 mln ludzi, głównie na Ukrainie. Innymi miejscami gdzie język ukraiński jest często spotykany są Stany Zjednoczone, Rosja, Polska, Kanada, Mołdawia, czy Białoruś. Dane te aktualnie ulegają zmianie, ze względu na spory ruch migracyjny Ukraińców, m.in. do Polski

Alfabet

Język ukraińskiego narodu wyróżnia inna składnia cyrylicy, pochodząca od grażdanki, typu zapisu alfabetu cyrylicznego. Stało się tak dlatego, że typowa grażdanka, używana głównie przez Rosjan, nie umożliwiała wymowy wszystkich głosek specyficznych dla języka ukraińskiego.

Patrząc wgłąb historii, możemy mówić o zapisie języka ruskiego, do którego stosowana była cyrylica używana do wymowy języka starocerkiewnosłowiańskiego. Na przełomie wieków język i jego pisownia znacznie ewoluowała. Dzisiejszy kształ alfabetu ukraińskiego, nadany został po rozpadzie republik radzieckich i ostatecznego uniezależnienia się Ukrainy od Rosji. Do dziś wśród językoznawców pozostaje wiele punktów spornych, odnoszących się do poszczególnych elementów alfabetu ukraińskiego. Bardzo często są one związane z rusyfikacją języka, która nastąpiła w epoce stalinowskiej i czasach Związku Radzieckiego. Są nimi np. pisownia ґ, ф, m, є. Problematyczny jest również zapis u na początku wyrazu.

Różnice w języku ukraińskim i rosyjskim

W odróżnieniu od języka rosyjskiego, język ukraiński nie posiada takich liter, jak Ёё, Ъъ, Ыы, Ээ. Są to litery, które dla języka ukraińskiego są nie są potrzebne do wymowy jakichkolwiek głosek. Z drugiej strony ukraińska cyrylica została wzbogacona o litery Ґґ, Єє, Іі, Її, których próżno szukać w języku rosyjskim.

Ciekawe statystyki podaje portal internetowy alingua.pl, pisząc, że

Zasoby leksykalne języka rosyjskiego i ukraińskiego pokrywają się tylko w 62%.

Te i inne dane porównawcze języków słowiańskich podane na stronie wyżej wspomnianego portalu, pozwalają sądzić, że język rosyjski, jest mniej spokrewniowny z językiem ukraińskim niż np. polski, czy białoruski, a nawet czeski, bułgarski, czy chorwacki.

Regionalizmy języka ukraińskiego

Dzieje Ukrainy były bardzo burzliwe, przez co wiele czynników wpłyneło na kształt języka. Dlatego też, w dzisiejszej Ukrainie możemy również zauważyć zjawisko regionalizmów językowych. Znakomitą mapę dialektów językowych na terenie dzisiejszej Ukrainy przedstawia Jacek Cieślewicz na stronie Dziedzictwa narodowego Rzeczypospolitej. I tak też, na terenach Ukrainy możemy wyróżnić takie gwary językowe jak nadsańskie, naddniestrzańskie, wołyńsko-chełmskie.